Theo báo cáo vào năm 2018, tại Việt Nam tỉ lệ người mắc giang mai là 6,7%, trong khi đó con số này chỉ khoảng 0,89% vào năm 2008. Từ những con số trên có thể thấy, tình trạng bệnh nhân mắc giang mai đang tăng lên khá nhanh và chưa có dấu hiệu dừng lại.
Bệnh giang mai có khả năng lây nhiễm rất nhanh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh. Để giúp các bạn chủ động phòng ngừa được bệnh giang mai, các chuyên gia y tế đầu ngành tại phòng khám Đa khoa Quốc tế Hà Nội đã có những chia sẻ chính xác về căn bệnh nguy hiểm này, hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.
Giang mai là bệnh gì?
Giang mai là một dạng bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn Treponema pallidum gây ra và lây truyền qua đường tình dục. Trong những năm gần đây, các báo cáo cho WHO về bệnh giang mai cho thấy, ở nữ giới, số lượng người mắc giang mai có dấu hiệu giảm nhưng tỉ lệ mắc giang mai ở nam giới có quan hệ đồng tính vẫn tăng đều. Theo ghi nhận, 9 tháng đầu năm 2022, cả nước đã tiếp nhận hơn 6000 ca mắc giang mai ở nhiều mức độ khác nhau.
Người bị mắc giang mai, những năm đầu thường không có dấu hiệu rõ rệt và chỉ phát hiện ra khi bệnh đã trở nặng, vi khuẩn Treponema pallidum đã làm tổn hại nặng nề hệ thống tim mạch, thần kinh,…
Nguyên nhân gây bệnh giang mai là gì?
Nguyên nhân gây ra bệnh giang mai chính là vi khuẩn Treponema pallidum, được tìm thấy lần đầu tiên vào năm 1905. Đây là một loại vi khuẩn dạng xoắn như lò xo có từ 6-14 vòng. Treponema pallidum không thể sống ở môi trường bên ngoài quá vài giờ. Trong điều kiện nhiệt độ 37 độ C, chúng phát triển nhanh chóng nhưng khi nhiệt độ tăng, từ 45 độ trở lên chúng sẽ chết trong vòng 30 phút. Tuy nhiên, trong môi trường nước đá thì loại vi khuẩn này vẫn sống được 30 phút. Xà phòng và các chất sát khuẩn sẽ tiêu diệt Treponema pallidum chỉ sau vài phút.
Bệnh nhân sau khi điều trị khỏi giang mai sẽ không có khả năng tái phát bệnh nhưng sẽ bị tái nhiễm nếu tiếp xúc với các vết lở của người bệnh.
Dấu hiệu nhận biết giang mai và triệu chứng theo từng giai đoạn
Bệnh giang mai sẽ phát triển theo từng giai đoạn, theo đó mà triệu chứng cũng sẽ có thay đổi. Một số trường hợp, có các dấu hiệu nhưng không rõ ràng hoặc nhiều triệu chứng cùng xuất hiện. Một số trường hợp khác lại không có triệu chứng nào trong suốt nhiều năm liền.
Giai đoạn nguyên phát
Đây là giai đoạn giang mai ủ bệnh, biểu hiện sẽ không quá rõ ràng, có thể là xuất hiện một vài vết loét nhỏ, kích thước từ 0,5-2cm, không có cảm giác đau nhức (còn gọi là săng). Những vết loét này sẽ có ở những vị trí vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể. Trung bình, 3 tuần sau khi nhiễm bệnh, săng sẽ phát triển. Tuy nhiên, có một số trường hợp, khoảng thời gian này người bệnh không có bất kỳ triệu chứng nào.
Săng thường trú ở trong âm đạo, hậu môn trực tràng và sẽ tự lành sau 3-6 tuần nên không phải ai cũng phát hiện được. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời bệnh sẽ tiến chuyển sang giai đoạn thứ phát.
Giai đoạn thứ phát
Giai đoạn này là lúc săng đang bắt đầu lành lại (thường 6 tuần đến 6 tháng kể từ khi tiếp xúc với mầm bệnh) và người mắc bệnh giang mai phát ban những nốt màu đỏ hồng, kích thước nhỏ, hình đồng xu, bắt đầu từ thân rồi lan ra khắp cơ thể, kể cả lòng bàn tay, bàn chân.
Hiện tượng này có thể kèm theo các nốt mụn nước, các vết mụn giang mai ở lưỡi, ở miệng, cơ quan sinh dục, hậu môn. Người bệnh sẽ xuất hiện tình trạng sốt, đau nhức cơ thể, rụng tóc, sưng hạch bạch huyết nhưng sẽ không có cảm giác ngứa ngáy. Những hiện tượng này có thể kéo dài từ vài tuần hoặc tái diễn liên tục trong vòng 1 năm.
Những tổn thương cơ thể trong giai đoạn thứ phát có thể khỏi hoàn toàn nếu được điều trị kịp thời, đúng cách.
Giai đoạn 3- giai đoạn tiềm ẩn
Nếu bỏ qua quãng thời gian điều trị ở 2 giai đoạn đầu, bệnh tình sẽ chuyển sang giai đoạn 3 – giai đoạn tiềm ẩn có thể kéo dài đến vài năm. Trong giai đoạn tiềm ẩn, bệnh nhân thường không có các triệu chứng hay biểu hiện lâm sàng, do đó bệnh giang mai xét nghiệm máu hoặc huyết thanh mới phát hiện ra.
Giai đoạn muộn – giai đoạn tam phát
Theo số liệu thống kê, có tới 15-30% người nhiễm bệnh giang mai không được điều trị đã chuyển sang giai đoạn tam phát. Khi ở giai đoạn cuối này một thời gian dài, vi khuẩn sẽ để lại những tổn thương lớn lên não bộ, hệ thống thần kinh gây ra những biến chứng như suy giảm thị lực, liệt dương, mất thính giác, thần kinh không minh mẫn,… nặng hơn có thể mất mạng.
Khi bệnh nhân nhiễm giang mai đã chuyển sang giai đoạn muộn, khả năng lây nhiễm cho bạn tình sẽ thấp hơn những giai đoạn khác vì vi khuẩn đã trú ngụ tại nội tạng, hệ thống thần kinh của người bệnh, không còn tồn tại trên da và niêm mạc nữa.
Giang mai mắt, giang mai thần kinh, giang mai ở miệng
Những dấu hiệu ở giai đoạn đầu khi nhiễm bệnh có thể không quá rõ ràng nhưng hoàn toàn có khả năng lan đến các bộ phận khác trên cơ thể và gây ra những tổn thương nhất định, trong đó có suy giảm thần kinh.
Giang mai có nguy hiểm không? Biến chứng nguy hiểm của bệnh giang mai
Giang mai được xem là căn bệnh xã hội có tính lây lan cao và cực kỳ nguy hiểm, vì thế khi không được phát hiện và điều trị sớm nhất có thể để lại những tổn thương vĩnh viễn đến cơ thể. Những biến chứng người mắc giang mai có thể gặp phải là:
- Treponema pallidum có thể gây tổn hại đến tất cả các cơ quan quan trọng của cơ thể như tim, phổi, gan, não, hệ thống thần kinh,…
- Sau khi vào trong cơ thể, xoắn khuẩn có thể làm viêm động mạch chủ, bại liệt toàn thân, phình động mạch chủ hoặc tê liệt hệ thống thần kinh.
- Gây ra những tổn thăng nặng nề ở da và niêm mạc của người bệnh
- Thai phụ mắc giang mai có thể gây ra hiện tượng sảy thai, thai lưu, con sinh ra bị dị dạng.
- Nguy cơ mắc HIV cao gấp 3-5 lần người bình thường
Giang mai có lây không? Giang mai lây qua đường nào? Những con đường lây nhiễm của xoắn khuẩn giang mai
Giang mai là một bệnh có tốc độ lây nhiễm nhanh chóng. Xoắn khuẩn giang mai sẽ xâm nhập vào cơ thể khi tiếp xúc với các vết lở loét của người bệnh hoặc qua con đường quan hệ tình dục (đường âm đạo, đường hậu môn, đường miệng).
Bên cạnh đó, những dụng cụ, vật dụng người bệnh đã dùng qua có thể chứa xoắn khuẩn giang mai và cũng là con đường gián tiếp lây bệnh thông qua các vết thương hở. Ngoài ra giang mai có lây qua đường ăn uống, nước bọt, nhưng tỉ lệ thấp hơn. Tuy vậy bạn cũng cần hết sức cẩn trọng.
Đối với thai phụ mắc bệnh giang mai sẽ lây truyền từ mẹ sang con gây ảnh hưởng lớn đến thai nhi. Vì thế, người mẹ nên xét nghiệm giang mai ít nhất 1 lần trong suốt thai kỳ để kịp thời phát hiện bệnh và có hướng điều trị thích hợp.
Giang mai có chữa được không? Điều trị giang mai như thế nào?
Ở những giai đoạn đầu khi mới nhiễm bệnh, người bệnh phát hiện và điều trị kịp thời thì khả năng khỏi bệnh hoàn toàn rất cao. Lúc này xoắn khuẩn chưa gây tổn thương nghiêm trọng đến phủ tạng nên thông thường các bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân sử dụng thuốc kháng sinh penicillin.
Khi bệnh tình còn nhẹ, người bệnh sẽ được tiêm một mũi Penicillin và có thể bổ sung thêm mũi thứ hai nếu tình trạng bệnh nặng. Phương pháp sử dụng thuốc kháng sinh penicillin cũng được khuyến khích dùng cho mẹ bầu nhiễm giang mai.
Cơ thể người bệnh sau khi được tiêm Penicillin sẽ có phản ứng cấp tính kèm theo một vài triệu chứng như sốt, ớn lạnh, đau đầu, đau cơ. Những triệu chứng này sẽ kéo dài trong vòng 1 ngày và biến mất.
Trong thời gian điều trị, người bệnh sẽ được bác sĩ chỉ định thăm khám, xét nghiệm máu định kỳ để kiểm tra mức độ đáp ứng của cơ thể với liều lượng thông thường của thuốc. Quá trình theo dõi sẽ căn cứ vào tình trạng bệnh cũng như giai đoạn nhiễm bệnh của bệnh nhân. Bên cạnh đó, bệnh nhân có thể được yêu cầu xét nghiệm HIV nếu cần thiết.
Để tránh lây nhiễm cho bạn tình, bạn cũng có thể thông báo để đối phương xét nghiệm kiểm tra song song.
Những đối tượng dễ mắc bệnh giang mai
Bất kỳ ai cũng có nguy cơ mắc bệnh giang mai, tuy nhiên những nhóm đối tượng dưới đây có tỉ lệ mắc cao hơn.
- Những người có lối sống tình dục không an toàn, chung thủy
- Những người quan hệ tình dục không sử dụng các biện pháp bảo vệ như bao cao su
- Quan hệ đồng tính
- Quan hệ, tiếp xúc với những người bị HIV.
Cách phòng chống giang mai
Giang mai hoàn toàn có thể điều trị khỏi ở giai đoạn đầu bằng thuốc đặc hiệu. Tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa có vắc xin nên mỗi người cần nâng cao ý thức “phòng bệnh hơn là chữa bệnh”. Một số phương pháp phòng ngừa lây nhiễm giang mai bạn có thể áp dụng:
- Xây dựng lối sống tình dục chung thủy với 1 người.
- Sử dụng các phương pháp phòng ngừa lây nhiễm như bao cao su cho cả nam và nữ, đặc biệt đối với những khu vực dễ bị tổn thương.
- Không sử dụng tư trang cá nhân chung để phòng ngừa nhiễm xoắn khuẩn qua các vết thương hở.
- Trong thời gian mang thai, mẹ bầu nên kiểm tra giang mai ít nhất một lần để phát hiện và điều trị sớm nhất (nếu có).
- Tuân thủ lịch kiểm tra sức khỏe định ký 6 tháng/lần
- Xây dựng chế độ sinh hoạt, ăn uống khoa học, lành mạnh để nâng cao sức đề kháng.
- Đối với những người đã từng điều trị khỏi giang mai, cần chú ý trong sinh hoạt hằng ngày để ngừa nguy cơ tái nhiễm, đồng thời kiểm tra định kỳ theo chỉ định của bác sĩ.
Những câu hỏi về giang mai
Giang mai có ngứa không?
Nhiều người cho rằng các vết săng giang mai sẽ gây ngứa và đó cũng là dấu hiệu nhận biết bệnh nhưng thực tế không phải như vậy. Trong khoảng 10 – 90 ngày sau khi nhiễm xoắn khuẩn giang mai, người bệnh sẽ xuất hiện các vết ban đỏ hoặc nâu, kích thước nhỏ, không rõ ràng, không có cảm giác ngứa ngáy nên rất dễ nhầm lẫn với những bệnh da liễu khác.
Mẹ bầu bị giang mai có nguy hiểm không?
Giang mai có thể lây truyền từ mẹ sang con nên khi mẹ nhiễm giang mai không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân mà còn gây nguy hiểm cho thai nhi. Xoắn khuẩn giang mai xâm nhập vào túi thai sẽ khiến thai nhi có nguy cơ bị viêm động mạch chủ, sảy, chết lưu,…Trong trường hợp bé được sinh ra cũng sẽ nhiễm giang mai bẩm sinh kèm theo các bệnh lý khác như viêm màng não, điếc bẩm sinh, dị tật,…
Giang mai trị hết không?
Bệnh giang mai hoàn toàn có thể chữa dứt điểm trong điều kiện phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Khi đó, xoắn khuẩn mới chỉ trú ngụ ở da và niêm mạc, chưa gây tổn thương nặng nề đến phủ tạng nên người bệnh cần ngay cơ sở y tế tốt để thăm khám và chữa trị sớm nhất.
Các cặp vợ chồng trước khi có ý định sinh con nên kiểm tra sức khỏe toàn diện xem có bị nhiễm khuẩn hay không. Trong trường hợp vợ hoặc chồng bị nhiễm bệnh ở giai đoạn đầu thì cần điều trị khỏi để không ảnh hưởng đến em bé sau này.
Mặc dù bệnh giang mai có thể điều trị khỏi hoàn toàn, song người bệnh cũng không được chủ quan và phải điều trị theo đúng phác đồ của bác sĩ, tránh điều trị ngắt quãng gây ra tình trạng vi khuẩn nhờn thuốc, việc chữa bệnh không hiệu quả nữa.
Giang mai là một căn bệnh nguy hiểm có tỷ lệ mắc tăng dần theo mỗi năm, vì thế bản thân mỗi chúng ta cần trang bị cho mình những kiến thức về bệnh cũng như xây dựng lối sống lành mạnh, an toàn. Bất cứ những điều khó nói nào về giang mai bạn cũng có thể liên hệ với phòng khám Đa khoa Quốc tế Hà Nội thông qua hotline: 0584 591 878 hoặc chat với bác sĩ trực tiếp TẠI ĐÂY. Phòng khám Đa khoa Quốc tế Hà Nội luôn đồng hành cùng bạn trên con đường chăm sóc sức khỏe.
>>> Bài viết khác:
Giãn tĩnh mạch tinh hoàn là gì? Cách điều trị như thế nào
