Buồng trứng là một bộ phận quan trọng trong hệ thống cơ quan sinh dục và sinh sản của nữ giới. Khi mắc các bệnh buồng trứng, sức khỏe sinh sản, chức năng sinh lý sẽ bị suy giảm nghiêm trọng. Do đó, chị em phụ nữ cần trang bị cho những kiến thức cơ bản về các bệnh buồng trứng thường gặp để có kiến thức trong việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe sinh sản cho mình. Bài viết dưới đây là chia sẻ của chuyên gia Sản phụ khoa Nguyễn Thị Phương Loan – chuyên gia sản phụ khoa phòng khám Đa Khoa Quốc Tế Hà Nội về các bệnh lý buồng chứng. Mời bạn dọc cùng theo dõi.
Các bệnh buồng trứng ở nữ giới
Buồng trứng có chức năng là tiết ra các hormone sinh dục, giúp chức năng sinh sản và nhu cầu tình dục ở nữ giới được cân bằng. Vì thế, khi buồng trứng bị bệnh điều đó có nghĩa sức khỏe và khả năng sinh của chị em cũng sẽ bị ảnh hưởng. Dưới đây là các bệnh buồng trứng thường gặp ở nữ giới:
Viêm buồng trứng
Một trong các bệnh buồng trứng có tỷ lệ nữ giới mắc cao chính là viêm buồng trứng. Khi bị mắc bệnh lý này, người bệnh sẽ có các triệu chứng như:
- Đau vùng chậu, ngức dưới và bên sườn phải
- Khí hư ra nhiều, màu sắc bất thường kèm theo mùi khó chịu
- Vùng hậu môn bị sưng tấy
- Người bệnh bị sốt cao, mệt mỏi toàn thân
Viêm buồng trứng có thể bắt gặp ở mọi độ tuổi của chị em phụ nữ khi đã bước qua độ tuổi dậy thì. Tuy nhiên, bệnh thường chiếm tỷ lệ lớn ở những đối tượng:
- Có tiền sử về nạo phá thai hoặc bị sảy thai nhiều lần
- Có quan hệ tình dục bừa bãi
- Bị mắc các bệnh phụ khoa tại cơ quan sinh dục như viêm cổ tử cung, viêm nội mạc nhưng không điều trị dứt điểm.
- Vệ sinh vùng kín không sạch sẽ, không đúng cách, thường xuyên thụt rửa vào sâu bên trong âm đạo.
Viêm buồng trứng nếu như điều trị muộn hoặc không điều trị sẽ khiến người bệnh bị áp xe buồng trứng, dính buồng trứng. Tăng nguy cơ vô sinh hiếm muộn. Bệnh viêm buồng trứng nếu như điều trị sớm, bệnh hoàn toàn có thể chữa khỏi. Tùy vào mức độ bệnh, các bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
Với những bệnh nhân bị viêm buồng trứng giai đoạn mãn tính sẽ được điều trị bằng phương pháp nội khoa đó là các loại thuốc kháng sinh đặc hiệu. Công dụng của thuốc là làm giảm nhanh các triệu chứng của bệnh, ngăn chặn và tiêu diệt các tác nhân gây bệnh, khiến cho chúng không có khả năng lây lan sang các bộ phận khác.
Trường hợp buồng trứng bị dính bác sĩ sẽ điều trị bằng phương pháp ngoại khoa đó là tiểu phẫu hoặc nội soi ổ bụng.
Viêm ống dẫn trứng
Viêm ống dẫn trứng phải nói là một trong các bệnh buồng trứng nguy hiểm ở nữ giới. Tác nhân gây bệnh là các loại nấm, vi khuẩn xâm nhập vào vòi trứng gây nên.
Bệnh thường gặp ở những chị em bị mắc các bệnh viêm nhiễm phụ khoa như viêm âm đạo, viêm lộ tuyến nhưng không điều trị, tạo điều kiện cho tác nhân có hại xâm nhập vào sâu bên trong hệ thống sinh sản bao gồm vòi trứng, ống dẫn trứng để gây viêm.
Ngoài ra, nữ giưới phá thai nhiều lần tại các cơ sở y tế không uy tín, quá trình phá thai diễn ra không đảm bảo hoặc người thường xuyên có quan hệ tình dục bữa bãi cũng sẽ rất dễ bị viêm ống dẫn trứng.
Ống dẫn trứng khi bị viêm sẽ khiến bạn bị:
- Khí hư ra nhiều bất thường, có màu vàng xanh, kèm theo hiện tượng hôi.
- Vùng kín luôn bị ngứa rát, khó chịu.
- Vòng kinh không ổn định, thường xuyên bị chậm kinh
- Đau bụng mỗi khi đến tháng
- Máu kinh chuyển thành màu nâu hoặc đen, kèm theo mùi hôi khó chịu.
- Thường xuyên buồn nôn và bị chóng mặt.
Việc điều trị bệnh muộn, điều trị sai phương pháp sẽ khiến bạn phải đối mặt với nguy cơ bị vô sinh, mang thai ngoài tử cung, thậm chí tính mạng cũng bị đe dọa.
Cũng giống như viêm buồng trứng, viêm ống dẫn trứng cũng đang được điều trị bằng phương pháp nội khoa và ngoại khoa. Bao gồm thuốc và tiểu phẫu. Tùy vào mức độ của bệnh sẽ có phác đồ điều trị phù hợp, đảm bảo an toàn, mang lại hiệu quả cao trong điều trị.
U nang buồng trứng
U nang buồng trứng được xếp thứ 2 trong danh sach các bệnh buồng trứng thường gặp ở nữ. U nang buồng trứng chính là hiện tượng các khối nang xuất hiện tại buồng trứng còn chứa chất dịch ở bên trong.
Nguyên nhân khiến nữ giới bị u nang buồng trứng thường là do:
- Bị sảy thai nhiều lần
- Chu kỳ kinh nguyệt xuất hiện sớm hơn so với độ tuổi dậy thì
- Nội tiết tố bị rối loạn
- Vùng chậu bị nhiễm trùng
- Chức năng tuyến giáp bị suy giảm
Xoắn nang, vỡ nang, chèn ép tiểu khung… là những biến chứng do u nang buồng trứng gây ra khi không được thăm khám sớm, điều trị dứt điểm. Do đó, các bác sĩ chuyên khoa khuyến cáo nữ giới khi thấy bản thân có các dấu hiệu dưới đây, cần nhanh chân thăm khám nhanh tại các cơ sở y tế chuyên khoa:
- Khí hư ra nhiều bất thường
- Chu kỳ kinh nguyệt bị rối loạn
- Bụng dưới bị đau một cách âm ỉ
- Thường xuyên bị tiểu khó và táo bón
- Cơ thể luôn trong trạng thái mệt mỏi, khó thở, chán ăn, buồn nôn.
Nếu như u nang buồng trứng không phải là u ác thì sẽ không cần phải điều trị. Các u này có thể sẽ bị biến mất sau 8 – 12 tuần. Trường hợp u nang tái phát thường xuyên sẽ được điều trị bằng các loại thuốc tránh thai do bác sĩ kê đơn.
Với những bệnh nhân bị bệnh ở mức độ nặng, kích thước khối u đã lớn, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật nội soi để bóc tách các khối u nang.
Buồng trứng đa nang
Buồng trứng đa nang là bệnh buồng trứng thường gặp ở nữ giới trong độ tuổi sinh sản. Nguyên nhân thường là do nội tiết tố bị rối loạn.
Nữ giới có thể nhận biết bản thân bị buồng trứng đa nang thông qua các triệu chứng như:
- Chu kỳ kinh nguyệt bị rối loạn
- Luôn có cảm giác khó chịu tại vùng bụng dưới
- Khu vực vùng chậu, vùng lưng bị đau
- Tóc rụng nhiều
- Cân nặng không ổn định, thường xuyên tăng cân không kiểm soát
- Cảm giác bị rối loạn bất thường.
Buồng trứng đa nang hoàn toàn có thể điều trị khỏi, nhưng nếu điều trị muộn hoặc không điều trị sẽ khiến người bệnh bị vô sinh hiếm muộn, đồng thời bị tăng huyết áp, dễ bị mắc các bệnh về tim mạch.
Hiện tại, buồng trứng đa nang đang được điều trị bằng nhiều các phương pháp khác nhau, bao gồm:
- Điều trị bằng thuốc
Tùy thuộc vào mức độ của bệnh, bác sĩ sau khi thăm khám sẽ kê những toa thuốc phù hợp. Tại các cơ sở y tế chuyên khoa, các bác sĩ đã và đang điều trị bằng các loại thuốc hormones hoặc thuốc tránh thai.
Việc điều trị bằng thuốc chỉ an toàn, hiệu quả khi chị em tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ. Vì thế, chị em tuyệt đối không được tự ý mua thuốc về điều trị hoặc tự thay đổi đơn thuốc do bác sĩ kê.
- Điều trị bằng phương pháp ngoại khoa
Đối với những bệnh nhân, việc điều trị bằng thuốc không mang lại hiệu quả, bác sĩ sẽ tiến hành điều trị bằng phương pháp ngoại khoa đó là phẫu thuật đốt điểm buồng trứng.
- Xây dựng lối sống lành mạnh, khoa học
Bên cạnh việc tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, các bạn cũng cần phải xây dựng cho mình một lối sống lành mạnh, khoa học: Ăn nhiều hoa quả và rau xanh; uống đủ 2 lít nước/ngày; tăng cường luyện tập thể dục thể thao để kiểm soát cân nặng cũng như đường huyết trong cơ thể; kiêng không sử dụng bia, rượu, thuốc lá hoặc các thực phẩm có chứa nhiều đường, thức ăn nhanh…
Suy buồng trứng
Suy buồng trứng chính là hiện tượng buồng trứng ngừng hoạt động. Đây là một bệnh lý cực nguy hiểm, khiến nữ giới gặp khó khăn trong quá trình mang thai, đồng thời còn tăng nguy cơ vô sinh hiếm muộn.
Nguyên nhân khiến buồng trứng của chị em bị suy là do bản thân bị mắc bệnh tự miễn, nồng độ hormone estrogewn trong cơ thể nữ bị suy giảm nghiêm trọng.
Chị em có thể nhận biết bệnh suy buồng trứng thông qua các dấu hiệu lâm sàng đặc trưng sau:
- Thường xuyên bị rối loạn kinh nguyệt
- Âm đạo bị khô rát khiến chị em bị đau rát khi quan hệ
- Ngực nhão và chảy xệ
- Ham muốn tình dục suy giảm
- Trí nhớ bị suy giảm
- Thường xuyên buồn nôn, hoa mắt chóng mặt.
Đối với bệnh suy buồng trứng, phương pháp điều trị hiệu quả hiện nay chính là sử dụng hormon thay thế. Hiệu quả của phương pháp là làm giảm nhanh các triệu chứng của bệnh, đồng thời ngăn chặn nguy cơ bị thiếu hụt estrogen – hormon gây loãng xương.
Lạc nội mạc tử cung buồng trứng
Bệnh lý tiếp theo trong danh sách các bệnh buồng trứng ở nữ nhiều chị em bỏ qua chính là lạc nội mạc tử cung buồng trứng.
Lạc nội mạc tử cung buồng trứng chính là hiện tượng mô đệm và tuyến nội mạc tử cung ở bên trong lòng tử cung xâm lấn ra bên ngoài tử cung khiến buồng trứng xuất hiện các nang lạc nội mạc tử cung.
Khi các nang lạc nội mặc tử cung buồng trứng hình thành, nữ giới sẽ bị:
- Đau bụng mỗi khi hành kinh
- Lượng máu kinh ra nhiều một cách bất thường
- Xuất huyết âm đạo ngoài chu kỳ kinh
- Đau rát khó chịu khi quan hệ tình dục
- Thường xuyên buồn nôn
- Gặp khó khăn trong quá trình tiểu tiện.
Mặc dù lạc nội mạc tử cung buồng trứng không gây hại đến tính mạng nhưng lại khiến bạn khó có thể chạm tay vào giấc mơ “làm mẹ” của mình. Thực tế hiện nay cũng đã chứng minh, có đến 15 % nữ giới bị vô sinh muộn do bệnh lạc nội mạc tử cung buồng trứng gây ra.
Lạc nội mạc tử cung buồng trứng đang được chữa bằng các phương pháp sau:
- Điều trị nội khoa
Nội khoa ở đây là sử dụng các loại thuốc bao gồm thuốc kháng viêm, thuốc giảm đau. Tác dụng làm giảm các triệu chứng đau nhức, khó chịu cũng như tiêu diệt và ngăn chặn sự lây lan của các tác nhân gây bệnh.
- Điều trị bằng phương pháp nội tiết
Với phương pháp điều trị nội tiết, lượng estrogen trong cơ thể sẽ bị suy giảm, các mô cấy cũng sẽ ít bị chảy máu hơn. Đồng thời ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm cũng như hạn chế sự phát triển của các khối u.
- Điều trị bằng phương pháp ngoại khoa
Phương pháp ngoại khoa bao gồm phương pháp phẫu thuật bảo tồn và phẫu thuật cắt bỏ tử cung. Phương pháp này áp dụng cho những bệnh nhân không đáp ứng được 2 phương pháp điều trị trên.
Đối với phương pháp phẫu thuật bảo tồn các bác sĩ sẽ sử dụng dụng cụ y tế chuyên khoa để cắt bỏ hoặc phá hủy sự phát triển của nội mạc tử cung mà không gây ảnh hưởng đến chức năng của cơ quan sinh sản.
Còn phẫu thuật cắt bỏ tử cung là phương pháp bác sĩ sẽ cắt bỏ hết tử cung, cổ tử cung thậm chí là cả buồng trứng để ngăn chặn sự phất triển của các tế bào mô nội mạc tử cung.
Ung thư buồng trứng
Ung thư buồng trứng là bệnh buồng trứng ít gặp, có tỷ lệ mắc bệnh cực thấp. Tuy nhiên, không phải là không có.
Ung thư buồng trứng chính là hiện tượng các khối u ác tính xuất hiện tại buồng trứng hoặc chỉ một bên buồng trứng.
Hiện tại, các bác sĩ chuyên khoa vẫn chưa xác định chính xác nguyên nhân gây ung thư buồng trứng. Tuy nhiên, các yếu tố sau đây sẽ làm tăng nguy cơ bị mắc bệnh: sử dụng thuốc kích phóng noãn lâu dài; gia đình có tiền sử bị mắc bệnh; bản thân người bệnh đang bị mắc 1 căn bệnh ung thư nào đó như ung thư trực tràng hoặc ung thư vú.
Thời kỳ đầu, dấu hiệu của bệnh ung thư buồng trứng thường không rõ ràng. Người bệnh thường phát hiện ra bệnh khi bệnh đã chuyển biến nặng. Để ngăn chặn biến chứng của bệnh, bảo vệ sức khỏe cho bản thân. Các bạn nên thăm khám phụ khoa định kỳ hoặc ngay khi có các dấu hiệu:
- Đau và khó chịu tại bụng dưới
- Xuất huyết âm đạo ngoài chu kỳ kinh
- Chu kỳ kinh bị rối loạn
- Đau khi quan hệ tình dục
- Tiểu tiện thường xuyên
- Luôn có cảm giác đầy bụng, không muốn ăn
- Cân năng không ổn định, tăng giảm không rõ nguyên nhân.
Tùy vào giai đoạn của bệnh sẽ có phương pháp điều trị thích hợp, bao gồm phẫu thuật cắt bỏ khối u, ống dẫn trứng, buồng trứng hoặc cắt bỏ hoàn toàn tử cung. Bên cạnh đó, có người còn điều trị bằng phương pháp hóa trị hoặc xạ trị.
Cách phát hiện các bệnh buồng trứng ở nữ giới sớm?
- Tự kiểm tra:
Bạn có thể tự quan sát các triệu chứng của bệnh tại nhà như: chu kỳ kinh không ổn định; thường xuyên bị đau bụng – đau lưng khi đến chu kỳ kinh; đau rát vùng kín khi quan hệ; quá trình tiểu tiện gặp khó khăn như tiểu đau, tiểu buốt… Khi thấy vùng kín có các dấu hiệu kể trên, bạn cần thăm khám bác sĩ chuyên khoa ngay.
- Thăm khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần
Thăm khám sức khỏe định kỳ là việc mà bất cứ chị em phụ nữ nào cũng nên làm. Thăm khám định kỳ không chỉ giúp chị em nắm bắt được tình trạng sức khỏe thực tại của bản thân mà còn giúp phát hiện sớm các bệnh phụ khoa bao gồm các bệnh buồng trứng thường gặp. Từ đó, điều trị sớm và dứt điểm, ngăn chặn các biến chứng mà bệnh có thể gây ra.
- Tiến hành siêu âm
Siêu âm là một trong những hình thức thăm khám không thể thiếu trong việc phát hiện ra các bệnh buồng trứng như u nang buồng trứng hoặc buồng trứng đa nang.
- Xét nghiệm máu và nước tiểu
Với phương thức xét nghiệm máu và nước tiểu sẽ giúp bác sĩ phát hiện sớm ra các tế bào ác tính gây ung thư buồng trứng cũng như các yếu tố khác có liên quan đến các bệnh lý buồng trứng phổ biến hiện nay.
Chị em nên làm gì khi bị mắc các bệnh buồng trứng?
Bác sĩ Loan cho biết: Hiện nay, tỷ lệ nữ giới bị mắc các bệnh buồng trứng đang có dấu hiệu ra tăng. Trong đó, giới trẻ chiếm tỷ lệ cao, nguyên nhân thường là do lối sống hàng ngày thiếu tính khoa học; lười tập luyện, ăn uống không điều độ, hoặc quan hệ tình dục không an toàn.
Hầu hết các bệnh buồng trứng ở nữ giới đều gây ra các hệ lụy nguy hiểm khó lường, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình thụ thai, tăng nguy cơ vô sinh – hiếm muộn. Do đó, bạn cần thăm khám bác sĩ chuyên khoa ngay khi có các dấu hiệu của bệnh. Bên cạnh đó, chị em cũng cần lưu ý đến một số vấn đề sau:
- Tuyệt đối không được quan tình dục trong thời kỳ bị mắc bệnh hoặc đang điều trị bệnh.
- Vệ sinh vùng kín sạch sẽ, mặc quần lót không chật, được làm bằng chất liệu cotton.
- Sử dụng dung dịch vệ sinh phù hợp, không chứa chất tẩy rửa mạnh môi trường âm đạo được cân bằng.
- Tuân thủ và hợp tác với bác sĩ chuyên khoa trong việc điều trị, để việc điều trị bệnh đạt hiệu quả cao.
- Cần tái thăm khám theo đúng lịch hẹn của bác sĩ chuyên khoa.
Cách phòng ngừa các bệnh buồng trứng ở nữ giới?
Bác sĩ Duyên nhấn mạnh: Các bệnh buồng trứng ở nữ giới hoàn toàn có thể phòng tránh được, chỉ cần chị em thực hiện theo đúng các bước dưới đây:
- Xây dựng cho bản thân một chế độ ăn uống khoa học và lành mạnh.
- Tăng cường luyện tập thể dục thể thao để duy trì sức khỏe, cân nặng như tập Yoga, đi bộ, bơi lội…
- Quan hệ tình dục an toàn chung thủy, vừa giúp ngăn chặn nguy cơ mang thai ngoài ý muốn. Đây còn là biện pháp giúp chị em không bị mắc các bệnh phụ khoa, bệnh lây truyền qua đường tình dục.
- Khi cần thực hiện các thủ thuật tại vùng kín như phá thai, đặt vòng tránh thai… chị em cần thực hiện tại các cơ sở y tế chuyên khoa uy tín chất lượng để đảm bảo an toàn, ngăn chặn biến chứng.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ và thường xuyên
Như vậy các bệnh buồng trứng trên đây đều là những bệnh lý nguy hiểm, đều có thể gây ra các hệ lụy ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của chị em. Do đó, chị em cần chủ động thăm khám phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần tại các địa chỉ chuyên khoa uy tín. Nếu còn bất cứ vấn đề nào cần giải đáp, các bạn hãy gọi đến số Hotline: 0584.591.878 để được các chuyên gia tư vấn cụ thể hơn.